Mô hình trồng lúa theo tiêu chuẩn hữu cơclà 1 trong 13 mô hình trồng trọt được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh áp dụng và nhân rộng, mô hình này được đánh giá hiệu quả ở cả 3 tiêu chí: kinh tế, xã hội và môi trường. Tỉnh Trà Vinh đang phấn đấu đạt diện tích sản xuất lúa hữu cơ năm 2020 lên 1.000 ha và đến năm 2030 là 2.500 ha.
Trồng lúa theo tiêu chuẩn hữu cơ giảm thiểu chi phí, tăng năng suất.
Mô hình trồng lúa hữu cơ được trồng nhiều tại các địa phương như huyện Châu Thành, Cầu Ngang, Trà Cú, Tiểu Cần, Càng Long và Cầu Kè và hiện đang nhân rộng tại huyện Cầu Ngang.
Tại huyện Cầu Ngang mô hình được thử nghiệm thành công tại các xã Mỹ Hòa, Kim Hòa, Vinh Kim và Hiệp Hòa trên diện tích gần 82 ha của hơn 100 hộ ở vụ Thu Đông và vụ Mùa 2017.
Theo đó, các hộ tiên phong tham gia mô hình này được Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nông nghiệp Hữu cơ Việt – Suisse hỗ trợ 20% giống, và vật tư nông nghiệp đầu vào; đồng thời được ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Kết quả, nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn này mang lại hiệu quả khá cao về kinh tế, xã hội và môi trường.
Cụ thể, mô hình giảm đáng kể các chi phí như: phân bón giảm 1,4 triệu đồng/ha, thuốc bảo vệ thực vật giảm 1,3 triệu đồng/ha; năng suất đạt 7,25 tấn/ha, cao hơn năng suất trong vùng khoảng 0,45 tấn/ha.
Nhờ vậy, nông dân tham gia đạt lợi nhuận đạt gần 30 triệu đồng/ha, cao hơn 6 triệu/ha so với ngoài mô hình. Ngoài ra, nhờ canh tác hữu cơ không sử dụng hóa chất nên nông dân còn có nguồn thu từ nuôi thủy sản xen canh hoặc luân canh, khai thác nguồn thủy sản tự nhiên…
Theo nhận xét của nhà nông tại huyện Cầu Ngang sản xuất lúa hữu cơ cây lúa sinh trưởng rất tốt, và khá thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay, từ đó tăng năng suất. Bên cạnh đó, chi phí phân bón, nhân công chăm sóc giảm đáng kể.
Trước đó, để khuyến khích nông dân trên địa bàn trồng lúa hữu cơ, các địa phương đã tìm kiếm doanh nghiệp liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, vận động nông dân tham gia tổ hợp tác sản xuất lúa hữu cơ để dễ ký kết hợp đồng với doanh nghiệp và tiếp cận các chính sách hỗ trợ của nhà nước.
Theo bà Nguyễn Ngọc Hài, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh mô hình tạo được sự liên kết giữa các hộ sản xuất, nhà nước và doanh nghiệp, giúp nâng cao chất lượng và giá trị lúa gạo Trà Vinh, cung cấp nguồn lương thực sạch đáp ứng nhu cầu thị trường.
Bên cạnh hiệu quả về kinh tế, mô hình đã thay đổi nhận thức và tập quán của nông dân trong sản xuất, sử dụng phân sinh học để hạn chế ô nhiễm nguồn nước và rác thải, cải thiện môi trường đất, phục hồi nguồn lợi thủy sản, sức khỏe cộng đồng được bảo vệ.
Tỉnh Trà Vinh có tổng diện tích sản xuất lúa hàng năm hơn 220.000 ha nhưng diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ rất khiêm tốn, chỉ vài trăm ha. Đây là một trong những sản phẩm chủ lực được tỉnh khuyến khích nông dân sản xuất trong chương trình tái cơ cấu nông nghiệp địa phương. Tỉnh Trà Vinh đang phấn đấu đạt diện tích sản xuất lúa hữu cơ năm 2020 lên 1.000 ha và đến năm 2030 là 2.500 ha.
Minh Kiệt
